Ngày thứ nhì của hội nghị thượng đỉnh ASEAN lần thứ 15
Đỗ Hiếu, phóng viên đài RFA
2009-10-25

Hội nghị thượng đỉnh ASEAN kỳ thứ 15 tiếp tục nhóm họp qua ngày thứ nhì tại Cha-am, Hua Hin với 3 nhóm thảo luận gồm: các vị lãnh đạo ASEAN với tổng thống Nam Hàn, thủ tướng Trung Quốc, thủ tướng Ấn Độ.




Photo by Đỗ Hiếu/RFA


Buổi họp báo ngày thứ nhì, 24.10.2009, của hội nghị thượng đỉnh ASEAN lần thứ 15




Nhóm thứ 2 gồm đại diện 10 thành viên ASEAN và các đại biểu Trung Quốc, Nhật Bản và Nam Hàn.


Nhóm thứ 3 gồm đại diện ASEAN cùng với các phái đoàn thuộc Trung Quốc, Nhật Bản, Nam Hàn, Ấn Độ, Nam Hàn, Australia và New Zealand.


Trọng tâm của các phiên họp cấp cao này là đặt căn bản trên sự hợp tác, tin cậy và hướng đến phát triển đồng bộ trong tương lai.


Đỗ Hiếu tường trình cùng quý vị thính giả từ trung tâm báo chí quốc tế, nơi đang diễn ra phiên họp cấp cao ASEAN, về các sinh hoạt trong ngày họp đầu tiên, thứ sáu 23 tháng 10.


Cải tiến đời sống
Trong ba ngày chính thức hội họp, thượng đỉnh ASEAN với chủ đề “tăng cường kết hợp, tiếp trợ con người”, đặt trọng tâm vào các chương trình, kế hoạch, giải pháp, hầu cải tiến đời sống tốt đẹp hơn cho dân chúng trong hiệp hội này, với dân số hơn 600 triệu người, được hình thành từ 42 năm qua.


Qua ngày đầu bắt tay vào công việc, sau lễ khai mạc thật long trọng, các nguyên thủ quốc gia và lãnh đạo chánh phủ ASEAN đã thảo luận chi tiết về hợp tác văn hóa giáo dục, kinh tế, tài chánh, mở mang thông tin, internet, đẩy mạnh sản xuất lương thực, năng lượng, đối phó với thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu.


Thủ tướng Thái Abhisit Vejjajiva cho biết, trong cuộc tiếp xúc với thủ tướng Miến Điện, tướng Thein Sein có tuyên bố sẽ tổ chức bầu cử tự do, giải quyết vấn đề tù nhân lương tâm, nhưng ông không đi vào chi tiết cụ thể.
Cuối ngày đầu làm việc, thủ tướng Thái Lan mở cuộc họp báo trình bày những điểm chính được bàn thảo, trao đổi, trong đó có phiên họp với các đại biểu liên hiệp quốc hội ASEAN, tổ chức Tuổi Trẻ ASEAN, đại diện xã hội Dân Sự ASEAN, qua những đề tài xây dựng cộng đồng, phát triển giáo dục, giải quyết suy thoái kinh tế, đối phó với thảm họa thiên nhiên. Kế đó, đại diện các chánh phủ ASEAN cũng tiếp xúc với hội đồng Tư Vấn Doanh Nghiệp ASEAN để nghe đóng góp ý kiến về sự hội nhập kinh tế trong khu vục và toàn cầu.


Buổi trưa, thủ tướng Abhisit có các buổi gặp riêng với tiểu vương Darussalam của Brunei và thủ tướng Miến Điện, trung tướng Thein Sein. Trong buổi ăn tối, các vị lãnh đạo ASEAN trao đổi về công việc của ngày họp đầu và bàn chương trình làm việc kế tiếp.


Tranh chấp ngôi đền cổ Preah Vihear
Trả lời các câu hỏi của đại diện báo chí về sự bất hòa giữa hai chánh phủ Bangkok và Phnom Penh, qua tuyên bố mới đây tại Cha-am của thủ tướng Campuchia Hun Sen, khi so sánh vấn nạn mà cựu thủ tướng Thái Thaksin đang gặp, với hoàn cảnh tù đày của bà Aung San Suu Kyi, lãnh tụ dân chủ Miến Điện, ông Hun Sen nói sẽ mời ông Thaksin đến sống ở Xứ Chùa Tháp và làm cố vấn kinh tế cho chánh phủ Campuchia.


Ông Abhisit Vejjajiva đã ví thủ tướng Hun Sen như một “con cờ” hay một “quân bài”, ông nhắn với thủ tướng Campuchia là nên tạo sự đoàn kết, thống nhất ý chí giữa hai nước, sau hàng loạt các vụ tranh chấp xảy ra đỗ máu nơi đền cổ Preah Vihear, ở gần biên giới Thái-Khmer, năm rồi.


Dân chủ cho Miến Điện
Mặt khác, thủ tướng Thái Abhisit Vejjajiva cho biết, trong cuộc tiếp xúc với thủ tướng Miến Điện, tướng Thein Sein có tuyên bố sẽ tổ chức bầu cử tự do, giải quyết vấn đề tù nhân lương tâm, nhưng ông không đi vào chi tiết cụ thể.


Số phận của bà Aung San Suu Kyi hết bị ngồi tù đến quản chế tại gia suốt gần 14 năm, trong vòng 20 năm qua, được nhiều người, nhiều giới đặc biệt quan tâm. Khi chúng tôi hỏi thượng đỉnh ASEAN lần này có mang lại hy vọng gì cho vị nữ lưu khôi nguyên Nobel Hòa Bình 1991, không?


Một nữ viên chức ngoại giao Thái, bà Potchaney nói rằng, ngay lúc này thì chưa thấy có tin gì hay, tuy nhiên qua việc đẩy mạnh dân chủ, nhân quyền nhân thượng đỉnh lần này, cộng với áp lực của thế giới, nhất định Miến Điện phải cải tổ chính trị, và chuyện trả tự do cho tất cả tù nhân chính trị trong đó có bà Aung San Suu Kyi là điều đương nhiên phải diễn ra.


Dư luận hoài nghi
Một nhà đấu tranh dân chủ Miến Điện, ông Nye Tung góp ý là theo ông thì sẽ không có sự thay đổi, không có dấu hiệu phấn khởi nào, vì chế độ cầm quyền quân sự Rangoon không chịu từ bỏ đường lối cứng rắn, độc đoán của họ.


Khi đưa tin về ASEAN Summit, báo chí Tây Phương chỉ trích lãnh đạo ASEAN thiếu thực tế khi cho ra mắt ủy hội nhân quyền ASEAN, vì hồi tuần trước, diễn đàn nhân dân ASEAN cũng diễn ra tại Cha-am, các nhà đấu tranh dân chủ không được dự kiến hoặc không được lên tiếng.




Dư luận cũng hoài nghi về vai trò và chức năng của cơ chế nhân quyền ASEAN vì các thành viên như Miến Điện, Lào, Việt Nam thường bị phê phán là vi phạm quyền làm người, một cách liên tục, có hệ thống.
Ông Đỗ Hữu Nam, một tiếng nói dân chủ từng ngồi tù lâu năm, nói với đài chúng tôi về tính cách đơn điệu, một chiều của diễn đàn “đối thoại” tuần trước.


Được biết, lãnh đạo ASEAN đồng ý cùng đóng góp 200 000 đô la tài trợ cho năm đầu hoạt động của ủy hội nhân quyền. Thủ tướng Thái cho rằng, ủy hội là bước tiến lịch sử và sẽ hoàn thành trách vụ được tín nhiệm.


Dư luận cũng hoài nghi về vai trò và chức năng của cơ chế nhân quyền ASEAN vì các thành viên như Miến Điện, Lào, Việt Nam thường bị phê phán là vi phạm quyền làm người, một cách liên tục, có hệ thống.


Về những kết quả gặt hái được trong ngày hội họp thứ 2, 24 tháng 10, các thành viên ASEAN cùng 6 nước đối tác đồng thuận việc xuất 120 tỷ đô la tài trợ cho gói kích cầu nhằm khắc phục khủng hoảng kinh tế toàn cầu. ASEAN cũng khẳng định cần có đại diện trong nhóm G 20, tập họp của 20 quốc gia tiên tiến toàn cầu.


Công tác bảo vệ an ninh cho thượng đỉnh lần này do một lực lượng hùng hậu binh lính và cảnh sát đảm trách, với tổng cộng 36 ngàn người được chiến xa yểm trợ, ứng trực quanh địa điểm họp và tập trung sẵn ở thủ đô Bangkok. Nhà chức trách Thái Lan không muốn cảnh xáo trộn, hỗn loạn xảy ra như vào tháng tư năm nay, nhân thượng đỉnh ASEAN 14, họp tại Pattaya.


Hàng ngàn người “Áo đỏ” có cảm tình với ông Thaksin biểu tình rầm rộ, ngăn chặn lưu thông, khiến các đại biểu phải thoát bằng trực thăng, bằng đường bộ và tàu thủy. Nhiều đoàn đại biểu chánh phủ yêu cầu Bangkok bảo đảm an ninh tuyệt đối trước khi khai diễn thượng đỉnh lần này.


Đỗ Hiếu tường trình từ Cha-am, Hua Hin, Thailand.